Kist Hidatik
KARACİĞER KİST HİDATİK HASTALIĞI
Karaciğerin farklı kistik yapıda hastalıkları vardır. Ben Sizlere Karaciğerin, “paraziter kistleri”, yani kontrolsüz hayvan kesimi ve enfekte köpekler ile bağlantılı olan kist hastalığından söz edeceğim.
Dünyadaki yaygınlığının oranı tam olarak bilinmemektedir. Hayvan kesimlerinin veteriner kontrolünde yapılması ve sonrasında, hastalıklı organların imhası titizlikle sağlanmalıdır. Bu yapılmadığı takdirde, hastalıklı organların köpekler tarafından yenilmesi hastalığın insanlara bulaşma ihtimalini ortaya çıkarmaktadır. Hastalık dünyada en sık Kenya’da görülmektedir. Kenya halkının köpeklerle uyumak veya çocuklarını köpeklere yalatmak gibi alışkanlıklarından kaynaklanmaktadır.
Farklı türleri olmakla birlikte en çok görülen tür olan “Ekinokokus granülozis’ten bahsedeceğim. Bu parazit “ana konak” olarak kullandığı köpek ve benzeri et yiyen hayvanların bağırsağında solucan şeklinde yaşar. Köpekte hastalık oluşturmaz. Köpeğin dışkılaması ile bu solucanın yumurtaları toprak, su ve bitkilere bulaşır. Oldukça dirençli olan bu yumurtalar, eksi 30 ile 38 derece arası sıcaklıklarda haftalarca, uygun koşullarda bir yıla kadar sağ kalabilirler. Bu yumurtaları alan, “ara konak” olan koyun, sığır keçi gibi et oburların karaciğer gibi iç organlarına yerleşerek hastalık yapar. Köpekler tarafından yeniden yenilen bu hastalıklı organlardan alınan yumurtalar, köpeğin bağırsağına yerleşerek solucan oluşur.
İnsanlar ise tesadüfen “ara konak” olurlar. Köpekler ile doğrudan temas ile veya yumurtaların bulaştığı gıdaları tüketerek yumurtalar insan bağırsağına ulaşır. İnsan karaciğerine geldiğinde bu yok edilir. Eğer, yok edilemez ise kist çok yavaş bir şeklide burada gelişir. Bu 6 aylık bir süreyi bulur. İkinci sıklıkta ise akciğere yerleşir. Bunların dışında dalak, kalp, kas, beyin… gibi organlara yerleşebilirler.
Kist hidatiği olan hastaların büyük bir kısmında belirti bulunmaz. Hastalığın belirtileri yerleştiği organa göre değişiklik gösterebilir. Sıklıkla karında hafif ağrılar ile görülebilir. Bazen yuvarlak, düzgün yüzeyli kitle ele gelebilir. Karaciğer kistlerinin safra kanallarına açılması safra kanallarını tıkayarak sarılığa yol açabilir. Akciğerde olan kistler öksürüğe yol açabilir. Bronşa açılması halinde ağızdan kist suyu gelebilir. Beyinde olan kistlerde nörolojik belirtiler olabilir.