Kabızlık
KABIZLIK
Haftada üç defadan az sayıda dışkılama veya zorlu dışkılama olayı klasik olarak kabızlık şeklinde adlandırılır. Kronik kabızlık yakınması olan kişiler, ya çok sert, ya da çok az miktarda dışkılama yapmaktadır. Toplumun % 20’sine yakın bölümünde laksatif adı verilen dışkı gevşetici ilaçların kullanımı görülebilmektedir
Doğuştan veya sonradan kazanılan bazı hastalıklar, bağırsak kanseri, bağırsak yapışıklıkları, bağırsağın vajina içine fıtıklaşması, kalın bağırsağın damar tıkanıklığı, kalın bağırsağın yalancı tıkanıklığı gibi bazı hastalıklar kabızlığa neden olabilir. Ayrıca yetersiz lif alımı, peynir gibi dışkıyı sertleştiren gıdaların aşırı tüketimi, hareketsizlik, spor yapmamak, dışkılama refleksini istemli olarak erteleme, çevresel değişiklikler, makat sarkması kabızlık sebebi olabilir. Bazı ilaçlar; ağrı kesici ilaçlar, morfin, anestezi, kalp, sara, depresyon, bazı mide ilaçları, Parkinson tedavisinde kullanılan ilaçlar, İdrar söktürücüler, metal (kurşun, arsenik, fosfor) zehirlenmesi kabızlığa yol açabilir. Yine şeker hastalığı (diyabet), kalsiyum fazlalığı, gebelik, üre yüksekliği bazı bağ dokusu hastalıkları, felç gibi hareketsizlik veya bağırsak sistemini bozan sinir hastalıkları kabızlığa yol açabilir.
Kabızlıktan korunmak için, sabahları aç karına ılık su içilmesi yararlıdır. Ayrıca gün içinde, 10-12 su bardağı kadar bol su tüketilmelidir. Kahvaltı sonrası tuvalet için zaman ayırmalıdır. Gün içinde dışkılama hissi geldiğinde geçiştirilmemelidir. Bağırsaklarda posa bırakan, lifli gıdalar tercih edilmelidir. Ekmek olarak kepek ekmeği tercih edilmelidir. Kayısı, incir, erik gibi gıdaların tazeleri ve kuru şekilleri tüketilebilir. Sinameki ve rezene gibi çaylar içilebilir. Meyve suyu yerine meyvelerin kendileri tercih edilmelidir. Taze sebze ve meyve, salata öğünlere eklenmelidir. Kuru fasulye nohut gibi baklagiller yenilebilir. Rafine edilmiş gıdalardan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Günlük yaşantınızda mümkün olduğunca hareketli olmanızda yarar vardır. Bu açıdan düzenli yapılan spor ve yürüyüşlerin yararı çoktur.
Tedavide; özellikle kronik kabızlık varlığında mutlaka hekim muayenesi ile birlikte olabilecek hastalıkların ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Hekim uygun teşhis yöntemlerini belirler. Kuşkusuz en vahim nedenlerden biri olan bağırsak kanseri ekarte edilmelidir. Kabızlığa sebep olan nedenlerin ortadan kaldırılması önemlidir. Ayrıca az önce belirttiğimiz beslenme şekilleri ve tavsiyeler ile düzelmemesi durumunda, hekimin tavsiyesi ile bağırsak düzenleyici veya dışkı yumuşatıcı ilaçlar kullanılmaktadır. Cerrahi tedavi ile düzeltilmesi gereken durumlarda uygun cerrahi girişimler yapılır. Önemli olan, kendi kafamızdan ya da komşu önerileri ile kullanılan ilaçların, bazı önemli hastalıkların teşhisini geciktirebileceği gibi, ilaçlara bağımlılık veya bir süre sonra ilaçların etki göstermemesi gibi sonuçlara yol açabileceğini unutmamak ve bilinçsiz ilaç tüketimi yapmamaktır.