Anal Fissür
MAKATTA ÇATLAK (ANAL FİSSÜR)
Toplumda genel olarak “çatlak” olarak adlandırılan “anal fissür”, makatın kenarında yer alan yüzeysel yırtıklardır. Genellikle gençlerde ve orta yaş grubunda görülür. Çoklukla sebebi, kuru sert ve geniş hacimli bir tuvalet esnasında, genellikle makatın arka orta bölümünde oluşur.
Anal fissür olan kişilerde iç büzücü kasın dinlenme basıncı yüksektir. Bu basınç yüksekliğinin mi hastalık oluşturduğu veya hastalık nedeniyle mi kasılma fazlalığının oluşması tartışmalıdır. Muhtemelen yırtık sonrası kas spazmı oluşmaktadır. Bunun önemi, tedavide makatın istirahat basıncının düşürülmesinin gerekliliğidir.
Çatlağın beklenen yer dışında yerleşmesi, aklımıza tüberküloz, frengi, AİDS, Crohn hastalığı, lösemi gibi bazı hastalıkların ihtimalini de getirmelidir.
Hastalar şikayet olarak en çok ağrı ve kanama ile gelirler. Kanama genellikle taze kanamadır ve bazen tuvalet kağıdına bulaşması ile fark edilir. Bazen de dışkını üzerinde ince parlak kırmızı çizgi şeklinde kanama görülebilir. Ağrı şiddetlidir ve dışkılama esnasında jiletle, bıçakla kesiliyor gibi tarif edilebilir. Dışkılama sonrası ağrı bazen saatlerce sürebilir. Ağrı sebebiyle hasta dışkılamasını geciktirirse dışkı daha da sertleşir ve yırtılma artar.
Muayene şiddetli ağrı nedeniyle, sadece makatın çevresine bakılarak yapılabilir. Oluşabilecek şiddetli ağrı nedeniyle içeriden parmakla muayene yapmaktan kaçınırız. İç bölüme yönelik muayene veya inceleme gerekiyor ise genel anestezi ile muayene yapmak daha uygun olur.
Tedavi gecikir ise fissür kronikleşir ve basit tedavi yöntemlerinin ötesinde tedavi gerektirebilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi için hekim muayenesi önemlidir. Eczanelerde veya aktarlarda aranan uygunsuz tedaviler yerine, bu konuda uzman bir hekim muayenesi, aynı zamanda diğer ciddi hastalıkların ayırıcı tanısının konulabilmesi açısından da önemlidir. Sadece anal fissür olan kişilerde kabızlığın giderilmesi için beslenme tarzı uygun hale getirilir. İlaveten dışkı yumuşatıcı ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca sıcak oturma banyoları makat gevşemesi için faydalıdır. Lokal anestezik ilaçlar ağrılı dışkılamanın azaltılması için kullanılabilir. Makatın gevşemesi için kasları gevşetici özelliği olan bazı özel kremler kullanılabilmektedir.
Kasları gevşetmek için BOTOX uygulaması yapılabilir. Etkisi makat kaslarında aylar süren, felç yaparak olur. Ameliyata göre tekrar riski daha fazladır. Felç etkisi geri dönüşlü olduğu için kalıcı gaz veya dışkı kaçırma riski daha düşüktür.
Çatlakların tedavisinde en etkin yöntem iç büzücü kasın kesilmesidir. Tedavi oranı %95 olmakla birlikte uygun hasta seçimi ve uygun miktarda kas kesilmesi, kalıcı gaz veya dışkı kaçırma riskini azaltması için önemlidir.